اعتکاف؛ نقطه آغاز تربیت معنوی نسل جوان و احیای کارکرد اجتماعی مسجد
روابط عمومی ستاد اعتکاف استان تهران درآستانه فرارسیدن ایام البیض ماه رجب ۱۴۰۴در گفتوگویی با حجتالاسلام والمسلمین حسن حیدری، امام جمعه محترم احمدآباد مستوفی، به بررسی ابعاد مختلف برگزاری اعتکاف در این بخش، آثار معنوی و اجتماعی آن و الزامات راهبردی صیانت و امتداد این سرمایه ارزشمند معنوی پرداخت.
حجتالاسلام والمسلمین حیدری با اشاره به رویکرد کلی ستاد اعتکاف بخش احمدآباد مستوفی، ارتقای کیفیت معنوی اعتکاف، پشتیبانی هرچه بهتر اجرایی و ایجاد سازوکارهای مؤثر برای امتداد آثار تربیتی آن در طول سال را از مهمترین محورهای فعالیت این ستاد برشمرد و اظهار داشت: در سال جاری، اعتکاف در شش مسجد بخش احمدآباد مستوفی برگزار شده که شامل یک مسجد ویژه اعتکاف خانوادگی، یک مسجد ویژه آقایان، یک مسجد ویژه بانوان، دو مسجد برای اعتکاف دانشآموزان دختر در مناطق شهری و روستایی و همچنین یک مسجد ویژه اعتکاف دانشآموزان پسر بوده است.
وی تنوع مساجد و تنوع برنامهها را از نقاط قوت این دوره دانست و تأکید کرد: تلاش شد با بهرهگیری از همه ظرفیتهای مردمی بخش و با مشارکت فعال مساجد و خیرین، پشتیبانی مناسبی از فرآیند برگزاری مراسم و نیز امتداد برنامههای تربیتی در طول سال صورت گیرد.
امام جمعه احمدآباد مستوفی با اشاره به گرایش گسترده نسل جوان به اعتکاف، توسل و عبادات جمعی، این پدیده را یکی از روشنترین نشانههای حیات معنوی جامعه دانست و تصریح کرد: برخلاف القائات بدخواهان، فطرت دینی نسل جوان زنده، پویا و حقیقتطلب است. این گرایش را باید یک فرصت تمدنی تلقی کرد که اگر با تدبیر، هدایت و برنامهریزی صحیح همراه شود، میتواند به تعمیق ایمان، افزایش مسئولیتپذیری اجتماعی و تقویت هویت دینی نسل جوان منجر شود.
وی با تأکید بر اینکه اعتکاف در این بخش صرفاً یک عبادت فردی نیست، افزود: اعتکاف بهتدریج به یک رویداد اجتماعی ـ تربیتی تبدیل شده که روح جمعی جامعه را تقویت میکند، پیوند جوانان با مسجد و روحانیت را تعمیق میبخشد و شبکهای از جوانان مؤمن، مسئول و دغدغهمند را شکل میدهد؛ شبکهای که آثار آن در فعالیتهای فرهنگی، اجتماعی و حتی خدمترسانیهای پس از اعتکاف بهوضوح قابل مشاهده است.
حجتالاسلام والمسلمین حیدری نقش امام جمعه را در این مسیر، نقشی راهبردی توصیف کرد و گفت: امام جمعه باید با سیاستگذاری صحیح، جهتدهی محتوایی، تأکید بر اولویتهای تربیتی، حمایت از نیروهای جوان و فعال و نیز ایجاد انسجام میان مجموعههای مردمی و دستگاههای فرهنگی، هم پدرانه حمایت کند و هم حکیمانه جهت بدهد تا روح معنوی اعتکاف حفظ و تقویت شود.
وی با اشاره به ظرفیت بیبدیل اعتکاف در احیای کارکرد مسجد، بیان کرد: اعتکاف میتواند مسجد را از یک مکان مقطعی عبادت به پایگاهی دائمی برای معنویت و تربیت تبدیل کند. تجربه نشان داده است جوانی که در اعتکاف با مسجد انس میگیرد، پس از آن نیز ارتباط خود را از طریق نماز جماعت، حلقههای معرفتی و فعالیتهای فرهنگی حفظ میکند و این امر، اعتکاف را به یک پیشران مؤثر در احیای نقش اجتماعی مسجد در طول سال بدل میسازد.
امام جمعه احمدآباد مستوفی با اشاره به الزامات صیانت از فضای معنوی اعتکاف تأکید کرد: حفظ آرامش، نظم و سادگی فضا، پرهیز از افراط، شلوغی و برنامهزدگی، مدیریت صحیح حاشیهها، حضور رسانهای هدفمند و زمانبندی متعادل برنامهها از اصولی است که برای حفظ ارتباط قلبی معتکفان با خداوند مورد توجه قرار گرفته و تلاش شده اعتماد به حال معنوی خودِ معتکفان محور اصلی باشد.
وی افزود: مفهوم ریاضت، انقطاع از عادات روزمره و خودسازی در محتوای اعتکاف بهصورت عملی و تدریجی دیده شده؛ از محدودسازی وابستگیهایی مانند فضای مجازی تا تأکید بر سکوت، تفکر، دعا، مناجات و محاسبه نفس. این مفاهیم با بیانی لطیف، عقلانی و متناسب با روحیات جوانان منتقل شد تا از هرگونه سختگیری دفعکننده پرهیز شود.
حجتالاسلام والمسلمین حیدری با تأکید بر مدیریت دقیق اجرایی گفت: با تقسیم مسئولیتها و برنامهریزی مناسب، تلاش شد هر آنچه تمرکز سهروزه معتکفان بر خداوند را مخدوش میکند، چه در حوزه برنامهها و چه در مسائل اجرایی و تعاملات درون مسجد، حذف یا بهدرستی مدیریت شود تا فضای اعتکاف از حاشیهها مصون بماند.
وی اعتکاف را یکی از مؤثرترین بسترها برای هویتبخشی به نسل جوان مؤمن دانست و اظهار داشت: این آیین، جوان را با خود حقیقیاش، با خدا، با مسجد و با جمع مؤمنان همسن و سالش پیوند میدهد و بسیاری از جوانان، نقطه عطف مسیر معنوی خود را همین سه روز اعتکاف میدانند که نشاندهنده اثر عمیق آن در تربیت و نگهداشت این نسل ارزشمند است.
امام جمعه احمدآباد مستوفی در ادامه، مهمترین شرط ماندگاری آثار اعتکاف را رها نکردن جوانان پس از پایان این مراسم دانست و تصریح کرد: ارتباط مستمر، برنامههای پسینی، حلقههای معرفتی، اردوهای تربیتی و سپردن مسئولیتهای کوچک اما واقعی به جوانان میتواند حالات معنوی ایجادشده را تثبیت و تعمیق کند و اعتکاف باید آغاز یک مسیر تربیتی باشد، نه پایان یک تجربه کوتاهمدت.
وی با تأکید بر نقش راهبردی ستاد اعتکاف افزود: طراحی یک پیوست تربیتی سالانه و اتصال اعتکاف به مسجد، هیئت، فعالیتهای جهادی و برنامههای منظم اخلاقی میتواند حال خوش معنوی ایجادشده در ایام اعتکاف را به زندگی روزمره جوانان پیوند بزند و آن را ماندگار کند.
حجتالاسلام والمسلمین حیدری نقش ائمه جماعات و مبلغان را در این مسیر کلیدی و بیبدیل دانست و اظهار داشت: بیان معارف عمیق با زبان ساده، پاسخگویی صبورانه به پرسشهای جوانان، رفتار پدرانه و الگو بودن در عمل میتواند ایمان جوان را از سطح احساس به عمق معرفت ارتقا دهد و اعتکاف فرصتی استثنایی برای تحقق عملی این نگاه ارزشمند به تربیت دینی نسل جوان است.
وی در پایان ضمن خطاب قرار دادن جوانان گفت: اعتکاف یک دعوت ویژه از سوی خداوند است و باید قدر این توفیق الهی دانسته شود و تلاش گردد آثار آن در زندگی حفظ شود. همچنین از خانوادهها خواست با حمایت از این مسیر معنوی، زمینه رشد دینی فرزندان خود را فراهم کنند؛ چراکه اعتکاف نه تنها به نفع فرد، بلکه به نفع خانواده و آینده جامعه است.
روابط عمومی ستاد اعتکاف استان تهران
